Page 6 - Karty obserwacji 3-latek

Wstęp

Diagnoza pedagogiczna polega na określeniu mocnych i słabych stron rozwoju psychopedagogicznego dziec -
ka. Wyjaśnia przyczyny ewentualnych problemów i daje nauczycielowi możliwość wyznaczenia kierunku
dalszej pracy.
W skład diagnozy wchodzą:
• profilaktyka, czyli zapobieganie rozwojowi małego człowieka w niepożądanym kierunku
• terapia, która jest usuwaniem ewentualnie zaistniałych trudności, oraz
• prognoza, a więc przewidywanie działań zmierzających do dalszego wspomagania rozwoju dziecka.
Celem przeprowadzenia diagnozy pedagogicznej jest optymalizacja procesu wychowawczo-kształcącego.

Aby pomóc nauczycielom we właściwej ocenie poziomu umiejętności, wiedzy i postaw dziecka, czyli w zdiagno-
zowaniu, jakimi predyspozycjami rozwojowymi ono dysponuje, stworzyłyśmy pakiet diagnostyczny zgodny
z obowiązującą podstawą programową wychowania przedszkolnego. W skład pakietu wchodzą arkusz obser-
wacji oraz karty diagnostyczne.

Arkusz obserwacji skupia się na następujących obszarach: rozwój fizyczny, rozwój emocjonalny, rozwój społecz-
ny i rozwój poznawczy. Obszary te z kolei obejmują umiejętności z poszczególnych zakresów właściwych roz-
wojowi dziecka 3-letniego.

Pierwszą obserwację sugerujemy przeprowadzić na przełomie września i października, czyli po okresie adapta-
cyjnym. Jej wyniki wyznaczą kierunek pracy z dzieckiem w ciągu roku przedszkolnego.
Dołączone do pakietu karty, będące graficznym uzupełnieniem arkusza obserwacji, są swoistym narzędziem
pozwalającym nauczycielowi na rzetelne i szybkie sprawdzenie kompetencji dziecka. Można je wykorzystać
zarówno w diagnozie indywidualnej, jak i przeprowadzanej z całą grupą. Rubryka Uwagi, znajdująca się na
każdej karcie, została zamieszczona po to, by nauczyciel mógł zanotować najistotniejsze spostrzeżenia dotyczące
wykonanego przez dziecko zadania, a potem nanieść je na arkusz obserwacji. Uwzględnione w arkuszu umiejęt-
ności, które nie są weryfikowane za pomocą przygotowanych kart, nauczyciel sprawdza na podstawie obserwacji,
podczas codziennej pracy z dzieckiem.

Druga obserwacja, którą sugerujemy przeprowadzić pod koniec maja, weryfikuje skuteczność oddziaływań
pedagogicznych, a zarazem jest wskazówką do działań na rok przyszły.

Podczas przeprowadzania obserwacji proponujemy zastosować następującą punktację:
nie – 1 pkt, czasem – 2 pkt, tak – 3 pkt.
Sumę punktów z obu obserwacji należy zamieścić w tabeli Wyniki obserwacji znajdującej się na końcu arkusza.
Na podstawie uzyskanych punktów nauczyciel może ocenić poziom umiejętności, wiedzy i postaw danego
dziecka. Propozycję interpretacji wyników obserwacji zamieszczono na stronie internetowej Wydawnictwa,
w Akademii PWN.

Porównując liczbę punktów zdobytych przez dziecko w obu obserwacjach, nauczyciel może stwierdzić, czy
u badanego przedszkolaka nastąpił wzrost umiejętności, czy może doszło do stagnacji (zastoju), a nawet do
uwstecznienia w rozwoju, czyli regresu.

Nauczyciel, który zamierza dokonać analizy wyników danego dziecka na tle grupy, może skorzystać z arkusza
Tabela zbiorcza grupy. Znajduje się on na stronie internetowej Wydawnictwa, w Akademii PWN.

Należy mieć jednak na uwadze, że dziecko w wieku przedszkolnym cechuje dynamiczny rozwój, który
u każdego przebiega w innym tempie. Wyniki obserwacji służą zatem do monitorowania osiągnięć
małego człowieka.

Autorki

4