Page 48 - NeueExDeutsch_2_podrecznik-flipbook

4. Tryb przypuszczający W zdaniu okolicznikowym celu możemy również użyć kon-
strukcji um... zu..., ale jedynie wtedy, gdy w zdaniu głównym
ich haben sein werden können występuje ten sam podmiot. Jeśli podmioty są różne, musimy
du hätte wäre würde könnte użyć spójnika damit.
er/sie/es hättest wärest würdest könntest
wir hätte wäre würde könnte 2.2. Zdania okolicznikowe czasu
ihr hätten wären würden könnten
Sie/ sie hättet wäret würdet könntet Johanna war sehr glücklich, als sie sich verlobt hat.
hätten wären würden könnten Wenn der Sommer kommt, fahren wir in den Urlaub.

Tryb przypuszczający Konjunktiv II używany jest do wyra- Zdania okolicznikowe czasu odpowiadają na pytanie kiedy? Są
żania przypuszczeń i życzeń. to zdania podrzędne z szykiem zdania pobocznego.
Tryb przypuszczający czasowników nieregularnych tworzy- Spójnika als używamy, gdy mówimy o jednorazowej czyn-
my, dodając do II formy czasownika (czyli formy Präteri- ności / jednorazowym wydarzeniu w przeszłości. W pozo-
tum) końcówkę -e. Samogłoski tematyczne a, o, u podlegają stałych przypadkach stosujemy spójnik wenn.
przegłosowi. Gdy mówimy o wydarzeniach powtarzających się i wielo-
Formę trybu przypuszczającego czasowników modalnych krotnych, spójnikowi wenn często towarzyszą przysłówki
tworzymy na podstawie formy Präteritum tych czasowników, immer lub oft (np. immer wenn ... – ‘zawsze, gdy...’).
przy czym samogłoski tematyczne podlegają przegłosowi
(z wyjątkiem czasowników wollen i sollen). Zdania z łącznikami bevor – ‘zanim’, seitdem –‘od czasu gdy,
Tryb przypuszczający czasowników regularnych jest iden- odkąd’, während – ‘podczas gdy’ oraz nachdem – ‘po tym, jak’
tyczny z II formą czasownika (czyli z formą Präteritum, np. są również zdaniami okolicznikowymi czasu. We wszystkich
kochte, machte). Dlatego też, by uniknąć pomyłek, w przy- tych zdaniach po spójniku występuje szyk zdania pobocz-
padku tych czasowników stosuje się opisową formę trybu nego.
przypuszczającego (Konditional I = würde + bezokolicznik). Zdanie z łącznikiem bevor mówi o czynności późniejszej
Formy opisowej można użyć również w przypadku innych w stosunku do czynności wskazanej w zdaniu głównym.
czasowników, z wyjątkiem czasowników modalnych i cza- Zdanie z łącznikiem während nazywa czynność równoczesną
sowników posiłkowych (haben, sein, werden). z czynnością w zdaniu głównym.
Ich würde machen. / Ich würde geben. Zdanie z łącznikiem seitdem mówi o czynności rozpoczętej
w przeszłości i trwającej do chwili obecnej.
SKŁADNIA (Die Syntax) Zdanie z łącznikiem nachdem wskazuje na czynność wcze-
śniejszą w stosunku do czynności nazwanej w zdaniu głów-
1. Zdania ze spójnikami złożonymi nym. W zdaniu tym występuje następstwo czasów:

Przy spójnikach podwójnych (złożonych) pojawienie się Czas Zdanie z nachdem Zdanie główne
pierwszego członu wymaga użycia drugiego członu. teraźniejszy/ Perfekt Präsens/Futur I
Spójnik entweder ... oder ... oznacza ‘albo..., albo...’ przyszły
nicht nur ... sondern auch ... – ‘nie tylko..., lecz także...’ Plusquamperfekt Präteritum
sowohl ... als auch ... – ‘zarówno..., jak też...’ zwar ... aber ... Czas przeszły
– ‘wprawdzie..., ale...’ einerseits ... andererseits ... – ‘z jednej
strony..., z drugiej strony...’ weder ... noch ... – ‘ani..., ani...’ 2.3. Zdania przydawkowe
Spójnik weder ... noch ... zawiera przeczenia, dlatego w zdaniu
z tym spójnikiem nie występują inne przeczenia (np. kein, Der Spielfilm ist ein Film, der eine fiktive Handlung hat und der
nicht). zur Unterhaltung dient.
Das ist ein Gerät, von dem ich immer träumte.
2. Zdania okolicznikowe
2.1. Zdania okolicznikowe celu Maskulinum Femininum Neutrum Plural
das die
Andrea lernt viel, damit sie studieren kann. Nominativ der die
Tim hat eine Berufsschule gewählt, damit er schnell einen Beruf Genitiv dessen deren
erlernt. Dativ dessen deren dem denen
Akkusativ das
Zdanie okolicznikowe celu jest zdaniem podrzędnym (po- dem der die
bocznym), więc orzeczenie występuje na końcu zdania. Zda-
nie to określa cel lub zamiar i odpowiada na pytanie wozu? den die
(‘po co?’) oraz zu welchem Zweck? (‘w jakim celu?’). Zdanie
poboczne rozpoczyna się od spójnika damit (‘aby, żeby’). Zdanie przydawkowe jest zdaniem podrzędnym, odpo-
wiadającym na pytania Was für ein/eine? Welcher? Welche?
Um Energie zu sparen, schaltet Lucas unnötiges Licht aus. Welches? Was für? Welche? (‘jaki? który?’, ‘jaka? która?’, ‘jakie?
Elena benutzt Energiesparlampen, um Energie zu sparen. które?’, ‘jacy? którzy?’).
Zdanie przydawkowe określa rzeczownik występujący
142 w zdaniu głównym. W zdaniu przydawkowym występuje
szyk zdania pobocznego.
Zdanie przydawkowe rozpoczynamy od zaimka względne-
go der, die, das (‘który’, ‘która’, ‘które’), pełniącego w zdaniu
podrzędnym rolę łącznika. Użycie zaimka względnego jest