Page 46 - NeueExDeutsch_2_podrecznik-flipbook
P. 46
GRAMMATIK GRAMMATIK
RZECZOWNIK (Das Substantiv) 2.2. R zeczowniki odprzymiotnikowe
1. Odmiana rzeczowników w dopełniaczu (Genitiv) Rzeczowniki od przymiotników jednosylabowych tworzy
1.1. Odmiana mocna rzeczowników się przez dodanie do przymiotnika końcówki -e. Ponadto
spółgłoska rdzenna -a, -o lub -u podlega przegłosowi, np.
Maskuli- Singular Neutrum Plural kalt – die Kälte.
num Rzeczowniki tworzy się też przez dodanie do przymiotnika
Nominativ Femini- das/ein die/– Kinder końcówki -keit, -heit lub -schaft. Wszystkie utworzone w ten
wer? was? der/ein num Kind der/– Kinder sposób rzeczowniki są rodzaju żeńskiego, np.: einsam – die
Vater den/– Kindern Einsamkeit, krank – die Krankheit.
Genitiv die/eine des/eines die/– Kinder
wessen? des/eines Mutter Kindes ZAIMEK (Das Pronomen)
Vaters
der/einer dem/ 1. Zaimek wzajemny
Mutter einem
Kind Niektóre czasowniki nazywają czynność „wzajemną”, np.
Dativ dem/einem der/einer treffen, begrüßen, lieben, helfen.
wem? das/ein Mają wówczas jako dopełnienie zaimek einander (‘wzajem-
Vater Mutter Kind nie’) lub sich (‘się’).
Zaimek einander łączy się często z przyimkiem, np. mite-
Akkusativ den/einen die/eine inander, zueinander.
Uwaga! Zaimków einander i sich nie zawsze można używać wy-
wen? was? Vater Mutter miennie. W miejsce einander można zawsze wstawić zaimek sich,
ale nie zawsze w miejsce sich można wstawić einander, np.
1.2. Odmiana słaba rzeczowników
Anna kämmt Helene. Helene kämmt Anna. Sie kämmen einander/
Singular Plural sich.
Anna kämmt sich. Helene kämmt sich. Sie kämmen sich. (Anna
Maskulinum Femininum die/– Jungen kämmt Anna und Helene kämmt Helene.)
die/– Blumen
Nominativ der/ein Junge die/eine der/– Jungen PRZYMIOTNIK (Das Adjektiv)
wer? was? Blume der/– Blumen
den/– Jungen 1. Przymiotniki odrzeczownikowe
Genitiv des/eines der/einer den/– Blumen
wessen? Jungen Blume die/– Jungen Przymiotniki odrzeczownikowe tworzymy zazwyczaj, do-
die/– Blumen dając do rzeczownika przyrostek -ig, -lich lub -isch.
Dativ dem/einem der/einer die Geduld – geduldig
wem? der Optimist – optimistisch
Jungen Blume Niektóre rzeczowniki dodatkowo przyjmują przegłos:
Akkusativ der Vater – väterlich
wen? was? den/einen die/eine
Jungen Blume PRZYSŁÓWEK (Das Adverb)
1.3. Odmiana mieszana rzeczowników 1. Przysłówki zaimkowe
Singular Plural Przysłówki zaimkowe w języku niemieckim tworzy się,
dodając przyimek do tematów zaimków da(r)-, wo(r)-, hier-.
Maskulinum Femininum die/– Lektoren Odnoszą się one tylko do rzeczy (darauf, davon, woran).
die/– Augen Jeżeli temat zaimka kończy się samogłoską, a przyimek rów-
Nominativ der/ein das/ein Auge der/– Lektoren nież zaczyna się samogłoską, wówczas dodajemy pomiędzy
wer? was? Lektor der/– Augen te dwie części łącznik „r” (woran, darüber).
den/– Lektoren Worüber? – über die Ferien / darüber
Genitiv des/eines des/eines den/– Augen Womit? – mit dem Bus / damit
wessen? Lektors Auges die/– Lektoren W stosunku do osób używamy przyimków z odpowiednim
die/– Augen zaimkiem pytającym lub zaimkiem osobowym.
Dativ dem/einem dem/einem Mit wem? – mit ihm
wem? Für wen? – für sie
Lektor Auge
Akkusativ
wen? was? den/einen das/ein Auge
Lektor
2. Tworzenie rzeczowników
2.1. R zeczowniki odczasownikowe
laufen – das Laufen
leben – das Leben
Rzeczowniki te przyjmują formę identyczną z bezokoliczni-
kiem czasownika (pisanym wielką literą). Rzeczowniki od-
czasownikowe są zawsze rodzaju nijakiego i mają rodzajnik
określony. Rzeczowniki odczasownikowe oznaczają daną
czynność.
140
