Page 250 - Nowa Trampolina trzylatka. Przewodnik metodyczny ze scenariuszami zajęć. Część 1

248 • MY I NASZ ŚWIAT. EMOCJE I KOMPETENCJE SPOŁECZNE • Wskazówki dla nauczyciela

Każdy przedszkolak ma swój „zegar poznawczy”. Na pewnych działaniach lub rzeczach koncentruje się dłużej, a na innych
krócej. Przykładem tego są dwaj chłopcy z opowiadania. Krzyś konstruuje z klocków budowle, które odbierane są przez
dorosłego jako skończone, wypracowane do końca. Bartek natomiast buduje szybko. W odbiorze dorosłego jego budow-
le są niedokończone. Jeden i drugi chłopiec ma prawo prowadzić swoje działanie podczas swobodnej zabawy tak długo,
jak zechce. Dorosły ma świadomość, że pożądaną postawą jest długotrwały wysiłek, pokonywanie trudności i kończenie
zaczętej pracy. Jeżeli zaobserwujemy, że dziecku trudno jest się skoncentrować podczas zabawy, to warto zastanowić się,
co pomoże mu w dłuższej i bardziej skomplikowanej zabawie. Może to być na przykład zmiana zabawek (pani Marta za-
proponowała nowe klocki). Można towarzyszyć dziecku w zabawie i nazywać czynności, które właśnie wykonuje. Innym
sposobem jest też opisywanie obserwowanej zabawy rodzicom i chwalenie przy tym zachowania dziecka, np.: Ta budowla
wymagała dużo pracy. Doprowadził swoją pracę do końca. Posprzątał po zabawie.

W przedszkolu jest zazwyczaj bardzo dużo zabawek. W pierwszej chwili dzieci czują się tu jak w sklepie. Gdy nauczyciel
wymaga posprzątania, dla niektórych zaczynają się problemy – nie wiedzą, gdzie jest miejsce zabawek, a czasem przerasta
je rozmiar powstałego bałaganu. W takiej sytuacji mogą pojawić się niepokojące i nieprzyjemne uczucia, takie jak: bezrad-
ność (Nie wiem, co mam robić), złość (Jeszcze bym się pobawił), strach (Pani jest niezadowolona). Nic dziwnego, że niektó-
re dzieci nie lubią sprzątania.

Jeżeli jednak zamienimy sprzątanie w wesołą zabawę, to dzieci je polubią. Nauczyciel może proponować różne gry, np.:
„koszykówka” – celowanie i wrzucanie klocków, drobnych zabawek do kosza; „parkowanie” – wspólne parkowanie aut na
właściwych miejscach; „wystawa lalek” – wspólne przygotowywanie wystawy lalek; „spychacze” – spychanie drobnych elemen-
tów tekturkami lub samochodami-spychaczami. Gdy dzieci już wiedzą, gdzie jest miejsce zabawek, można dać im wybór:
Co chcesz sprzątnąć – klocki czy samochody? Można też sprzątać na czas – wystarczy nastawić minutnik. Warto znaleźć po-
wód do sprzątania zrozumiały i atrakcyjny dla dzieci, np. Teraz sprzątamy. Kiedy dywan będzie już pusty, to zatańczymy…
(Na pewno nie powinno to być zdanie: Sprzątamy, bo trzeba rozstawić leżaki).

6. Pokaż mi, jak to robisz.

Uczę innych. Budowanie poczucia własnej wartości.

Pytania do opowiadania, które pomogą zbudować rozmowę dorosłego z dziećmi: Co potrafił Bartek? Co wy potraficie? Co
poradziłybyście Milence, żeby podczas mycia rąk miała suche rękawy? Czego Bartek uczył Milenkę? Czego wy chciałybyście
nauczyć swoich kolegów?

Małe dzieci uczą się w przedszkolu być samodzielne. Ich poziom samodzielności jest bardzo różny, w zależności od tego,
jak były wcześniej wychowywane przez rodziców czy opiekunów. Te różnice warto wykorzystywać podczas opanowywania
nowych umiejętności. Dzieci mogą uczyć się od siebie nawzajem. Warto przyjrzeć się przedszkolakom i znaleźć u każde-
go umiejętności, które ma on dosyć dobrze opanowane. Wtedy dorosły może tak zaplanować czynności dnia codziennego
(sprzątanie, mycie, ubieranie się, jedzenie itp.) lub zabawy, aby każde dziecko chociaż na chwilę weszło w rolę nauczyciela.
Nie martwmy się tym, że ci przedszkolni nauczyciele nie zawsze będą perfekcyjni. Istotne jest, że w tych momentach dzie-
ci poczują się ważne, kompetentne i zauważone zarówno przez dorosłego, jak i przez kolegów. W ten sposób kształtujemy
u najmłodszych poczucie własnej wartości.

7. Chętnie tego spróbuję.

Skąd się biorą nasze obiady? Co zrobić, żeby dzieci jadły w przedszkolu.

Pytania do opowiadania, które pomogą zbudować rozmowę dorosłego z dziećmi: Jak miała na imię dziewczynka, która
chętnie jadła obiady w przedszkolu? Co lubiła jeść Kasia? Kto pewnego dnia przyszedł do dzieci? Co wam smakuje? Co wam
nie smakuje? Co pani Alicja zrobiła na przedszkolny obiad? Co dzieci przygotowały razem z panią Alicją?

Przedszkolaki zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z tego, jak funkcjonuje przedszkole. Myślą na przykład, że panie wycho-
wawczynie w nim mieszkają. Widzą, że obiad przynosi pani woźna, ale nie wiedzą, że jest kuchnia i panie kucharki. Warto
przy okazji tematu jedzenia pójść z dziećmi na wycieczkę do kuchni. Tam będą mogły zobaczyć, jak bardzo to pomiesz-
czenie różni się od kuchni domowej. Poznają panie kucharki i zobaczą, jak pracują. Dla dzieci to bardzo ciekawe miejsce,
zwłaszcza że dotyczy jedzenia, które codziennie pojawia się na przedszkolnych stołach.